Bij Pauw deed politievoorlichter Ellie Lust gisteren een opmerkelijke uitspraak. De discussie ging over de jongens die zaterdagnacht in Arnhem twee homo’s in elkaar hadden geslagen en de advocaat van een van de verdachten had net gesuggereerd dat de homo’s het pak slaag misschien wel zelf hadden uitgelokt. Ellie Lust reageerde uitermate kalm met een ogenschijnlijk bizarre uitspraak ‘Hoe dun de pannenkoek ook is, hij heeft altijd twee kanten’. Pauw reageerde verbaasd: ‘Is dat een bestaand uitdrukking?’ ‘Nee, nou’ zei Ellie Lust, ‘bij dezen.’
Zo komen de spreekwoorden dus in de wereld.
Toch is het spreekwoord niet spiksplinternieuw. In De uitkijkpost, een Noord-Hollands krantje, van 1 april 2015 vonden we een verwante tekst: ‘Hoe dun een pannenkoek ook is, hij heeft altijd twee kanten’, onmiddellijk gevolgd door een tekst die de betekenis ervan verheldert: ‘Iedereen heeft recht op zijn mening, het zou echter goed zijn ook open te staan voor de mening van anderen’.
Er zijn echter ook andere varianten te vinden: ‘Hoe plat een pannenkoek ook is, het blijft twee kanten hebben’ staat in een bijdrage uit 2013 op www.jodendom-online.nl. Op www.asperger.nl vinden we ‘Hoe plat een pannenkoek is, alles heeft twee kanten’ en elders staat ‘Het maakt niet uit hoe plat een pannenkoek gebakken wordt, hij heeft nog steeds twee kanten’. En in het boek Dienend leiderschap van Roeland Broeckaert (Lannoo, 2015) staat: ‘Hoe plat je een pannenkoek ook maakt, hij heeft altijd twee kanten.’
Vrijwel zeker hebben we te maken met een recente vertaling uit het Engels: no matter how thin the pancake, it always has two sides. Dit spreekwoord – Dr. Phil scheen dit weleens te zeggen in zijn ook in Nederland uitgezonden show – is een kleurrijke variant op meer prozaïsche spreekwoorden van het type there are two sides to every story, dat gewoonlijk wordt vertaald als iedere medaille heeft twee kanten of iedere medaille heeft een keerzijde.
Zo komen de spreekwoorden dus in onze taal. Kent u zelf ook een nieuw spreekwoord en wilt u weten wat de herkomst is, mail ons en wij zoeken het voor u uit.
Richard McGovern, Amsterdam
In het Engels zeg je: “No matter how thin you slice it, there will always be two sides”. Ja, Dr. Phil gebruikt dit gezegde weleens en meer algemeen schijnt het te worden toegeschreven aan Baruch Spinoza. Ik vond het flauw van Elly Lust dat ze het auteurschap van haar opmerking “approprieerde”. Dat hoort niet.