Weliswaar is de naam Twitter een tijd geleden vervangen door X, maar toch ontstaan er nog steeds (gelegenheids)woorden waarin de merknaam Twitter figureert. Twitter is sowieso een hardnekkig woorddeel in samenstellingen. Neem het woord Twittertourette, dat vandaag in NRC werd gebruikt ter typering van het nieuwe kabinet:
een zooi haastig bij elkaar gesprokkelde kansenjagers, getooid met de titel staatssecretaris of minister, die weigert afstand te nemen van racistische uitspraken en hun partijleider met Twitter–Tourette die zijn eigen uitspraken schaamteloos en lafhartig ontkent in de Kamer.
Twittertourette (Twitter is een merknaam die met een hoofdletter wordt gespeld, maar tourette moet als medisch eponiem met een kleine letter geschreven worden) is niet helemaal nieuw. Het woord werd een jaar of tien geleden al een paar keer gebruikt, maar maakte nooit furore. Omdat Twitter nu X geworden is, zou X-tourette meer voor de hand liggen, maar dat een auteur voor Twittertourette kiest is alleen al vanwege de alliteratie (Twitter en tourette beginnen beide met een t) zeer begrijpelijk. Het fenomeen, waar het woord naar verwijst, is bovendien wel erg actueel, gezien het X-bericht van de verse minister Fleur Agema dat deze week tot veel reuring leidde in de politiek en daarbuiten.
Definitie
Twittertourette (de, g.mv.) onbeheersbare drang tot het verspreiden van berichten via een sociaal netwerk als Twitter (thans X), m.n. berichten die leiden tot ophef een waaraan anderen aanstoot nemen
K Kock
Ik ben benieuwd wat het lot van het woord “Twitter” zal worden. In de onlinekringen waarin ik me begeef wordt het social-mediaplatform nog altijd voornamelijk “Twitter” genoemd, en niet “X”.
Amerikaanse meervoudig-beroemdheid Hank Green gaf hier laatst ook commentaar op met een argument dat ik interessant vond, al is het vooralsnog onduidelijk of hij ook gelijk heeft.
Twitter, zo redeneert Hank Green, is door haar positie als social-mediaplatform een “digitale leefomgeving” geworden, waarvan de naam in de praktijk wordt bepaald door haar gebruikers, en niet van bovenaf kan worden opgelegd. Hij neemt hierin dus een descriptivistische positie in.
Dit roept echter bij mij wel een bredere vraag op over waar het eigendom van namen in het algemeen ligt, als meerdere mensen en/of groepen hierin een legitiem belang hebben. Dit is gelukkig geen kwestie die vaak ter sprake komt–stelt u zich eens voor dat de overheid besluit om de naam van Amsterdam in “X” te veranderen!–maar wel een die een theoretische belangstelling bij mij opwekt.