westeloosheid

geplaatst in: Woord van de dag | 4

In NRC Handelsblad schrijft filosoof Haroon Sheikh vandaag over westeloosheid:

Die term duidt op een wereld waar westerse landen en hun principes van democratie en rechtstaat niet meer de dienst uitmaken.

Westeloosheid – de spellingchecker wil er ironisch genoeg automatisch wetteloosheid van maken – is een vertaling van de Engelse term westlessness, die als titel diende van de jaarlijkse veiligheidsconferentie in München (MSC: Munich Security Conference). Uit dat rapport – we hebben het er even bij gepakt – zou je kunnen opmaken dat westeloosheid ongeveer gelijkstaat aan het ontbreken van de liberale democratie.

Als we Haroon Sheikh goed interpreteren, is hij geen fan van de westeloosheid, want hij wijst diplomatie aan als een mogelijkheid voor Europa om te ontkomen aan een ‘westeloze orde’.

Of Europa ertoe in staat is een relevante Europese diplomatie te ontwikkelen, is echter een vraag die de auteur niet beantwoordt. Het valt daarom te vrezen dat de wereld – ook het van oudsher beschaafde Westen – moet voorsorteren op een situatie waarin westeloosheid heerst.

Definitie

westeloosheid (de, g.mv.) geopolitieke toestand die gekenmerkt wordt doordat het Westen daar geen dominante politieke, diplomatieke, militaire en economische rol meer in speelt, vertaling van Engels westlessness

Update: Er zijn twee typen lezersreacties op de omschrijving van westeloosheid. Sommige reacties gaan over het woord ‘meer’, dat zou getuigen van eurocentrisme. Inderdaad, maar het is nu eenmaal een gegeven dat westerse landen (Spanje, de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Engeland, Amerika) de afgelopen vijf eeuwen geopolitiek gezien dominant zijn geweest. Nu de ‘macht’ zich verplaatst naar andere landen, waaronder China, is er geen sprake ‘meer’ van zo’n vorm van dominantie. Een andere kritiekpunt op de definitie is dat de definitie geen oorzaak noemt: de westeloosheid zou het gevolg zijn van nationalisme (‘America first!’ enzo). Dat zal inderdaad een van de oorzaken van de westeloosheid zijn, maar de groeiende economische macht van niet-westerse landen (China) en de groeiende militaire invloed van niet-westerse landen (China, Iran) zijn eveneens oorzaken van de gesignaleerde westeloosheid. Een toevoeging aan de definitie van een specifieke oorzaak van de westeloosheid, bv. ‘geopolitieke toestand die gekenmerkt wordt doordat het Westen daar geen dominante politieke, diplomatieke, militaire en economische rol meer in speelt, als gevolg van nationalisme en isolationisme’ zou de definitie te beperkt maken.

4 reacties

  1. Sabine

    Leuk om dit woord eruit te pikken. Ineens snap je ook ‘buiten westen zijn’. 🙂
    Maar waar komt de definitie vandaan? Ze lijkt me nogal krom, om eerlijk te zijn. “… die gekenmerkt wordt doordat… ” Als ik ga zoeken, kom ik duidelijkere omschrijvingen tegen, bijvoorbeeld: “Westlessness” is in wezen een gemis van collectieve actie om de meest urgente bedreigingen voor de internationale veiligheid aan te pakken, aangezien naties in het westen zich richten op nauw gedefinieerde nationale belangen en zich terugtrekken uit dialoog en samenwerking. (https://www.chinadailyhk.com/article/121354)

  2. paul frenay

    (1) Het woordje “meer” in deze definitie (“.. geen rol meer speelt”) geeft een specifieke westerse interpretatie aan dit begrip, die een onwenselijke verwording van een voorheen beschaafde situatie suggereert. Zonder dat “meer” is de definitie krachtiger en minder met vooroordelen of superioriteitsgevoelens geladen.

    (2) Hoewel de oorsprong kennelijk Engels is, geeft het Nederlands inderdaad de unieke associatie met “wetteloosheid”; dat wordt nog veel leuker als we de tegenhanger van het “oosteloosheid” ook introduceren, een (nu) direct intuïtief duidelijke term met minstens evenveel bestaansrecht, waarbij zich direct een associatie met “troosteloosheid” presenteert.

  3. Antoon VALCKX HOEX

    Dan is Europa dus “Bewesteloos” na alle arrogantie vd laatste eeuwen?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *