xenobot

Zowel Trouw als de Volkskrant schrijft vandaag over een wetenschappelijke doorbraak: de bouw van biobots (robots met of op basis van cellen van organismen) op basis van cellen van de Afrikaanse klauwkikker Xenopus laevis:

Het zijn kleine klompjes cellen, grofweg het formaat van een zandkorrel. Een zenuwstelsel hebben ze niet, maar ze kunnen zich voortbewegen, samenwerken en zichzelf herstellen als ze beschadigd worden. (Trouw)

De biobots zijn ontwikkeld van huid- en spiercellen die gecombineerd zijn met behulp van een computerprogramma dat werkt zoals de biologische evolutie doet. Het resultaat is een levende robot, die

in een waterige omgeving (…) in staat [is] tot coherente bewegingen. En dat was te danken aan hun ontwerp, want als de onderzoekers ze omdraaiden waren ze zo hulpeloos als een kever die je op zijn rug legt. Met de interne energievoorziening die embryonale cellen van nature hebben, hielden de wezens het een paar dagen uit. Ze bleken tegen een stootje te kunnen en in staat te zijn om stofdeeltjes bij elkaar te vegen, ook in samenwerking. (Trouw)

Directe toepassingen voor de biobots zijn er trouwens nog niet.

xenobots

De biobots die gemaakt zijn van de Afrikaanse klauwkikker worden xenobots genoemd, naar het eerste deel van de wetenschappelijke naam van het dier (Xenopus), al is er ook een onvermijdelijke associatie met het Griekse woord xenos (vreemd).

De naam xenobot kan het begin van een taaltrend zijn: als er in de (verre) toekomst biobots gemaakt zullen worden op basis van levende cellen van andere organismen, is de kans groot dat in de naam daarvan eveneens de wetenschappelijke naam van het (oorspronkelijke) dier wordt verwerkt.

Het woord biobot bestaat al wat langer – het maakt zijn Nederlandse mediadebuut in 2017 in het Belgische tijdschrift Knack – maar xenobot maakt vandaag zijn debuut in de Nederlandstalige media.

Definitie

biobot (de, biobots) robot gemaakt van of met levende cellen

xenobot (de, xenobots) biobot gemaakt van spier- en huidcellen van de Afrikaanse klauwkikker, samengesteld van xeno, het eerste deel van de wetenschappelijke familienaam van de klauwkikker (Xenopus), en bot, een verkorting van robot