Op Twitter werd slowbalisering gisteren voorgedragen als potentieel Woord van het Jaar 2019. Het is weliswaar een interessant woord voor een interessante trend, maar voldoet het ook aan de criteria voor het Woord van het Jaar-verkiezing?
Een van die criteria is dat een mogelijk Woord van het Jaar in hetzelfde jaar als waarin de verkiezing wordt gehouden zijn debuut heeft gemaakt in de landelijke media. Nou wordt met dat criterium wel coulant omgesprongen, want als een woord in de laatste maanden van het voorafgaande jaar zijn mediadebuut heeft gemaakt, wordt het óók als spiksplinternieuw beschouwd en mag het best meedoen met de verkiezing. Woorden die echter al jaren geleden in – pak’m beet – de Volkskrant, NRC of Trouw hebben gestaan, kunnen met de beste wil van de wereld niet meer als nieuw worden beschouwd.
Dat geldt zowel voor slowbalisering als voor het synoniem slowbalisatie. Dat tweede woord kennen we al een jaar of tien. Eind 2009 lanceerden trendwatchers Adjiedj Bakas en Martijn van der Woude het woord in hun publicatie De toekomst van werk. Het synoniem slowbalisatie troffen we onder meer al in 2015 aan in een landelijke krant. NRC schreef op 6 juni van dat jaar:
Globalisering kortom, is op haar grenzen gestuit. Daarom zien we nu onmiskenbaar een tegentrend ontstaan: slowbalisering. Dat is een vertraagde globalisering die gepaard gaat met economisch nationalisme en de herwaardering van lands- en regiogrenzen.
Het was een uitspraak van – alweer – trendwatcher én productieve neologismenmaker Adjiedj Bakas. Begin dit jaar gebruikt Bakas de Engelse pendant in een landelijke krant. Op 4 januari had hij het in een interview in NRC over slowbalisation:
‘Slowbalisation’, zoals hij het noemt, zal voor meer mensen de norm worden. We nemen, zegt hij, in drie maanden tijd net zoveel informatie op als onze voorouders in hun hele leven.Het mag allemaal van hem – en een groeiende groep refuseniks uit de techwereld zelf – wel een onsje minder met alle informatietechnologie.
Ook over de landsgrenzen zelf werd het woord opgemerkt, want op 26 januari 2019 verscheen het woord op de cover van The economist:
The Economist schrijft in het betreffende artikel dat Bakas de geestelijk vader van het woord is:
“Slowbalisation”, a term used since 2015 by Adjiedj Bakas, a Dutch trend-watcher, describes the reaction against globalisation.
Gisteren verwees Bakas in een tweet naar The Economist en riep hij op het woord voor te dragen als mogelijk WvhJ:
In het Lieve Tweeps, dragen jullie bij @VanDaleUitgever mijn woord Slowbalisering voor als woord van het jaar? Is al hit in UK
Aanleiding voor deze tweet is waarschijnlijk een blog dat op 2 september 2019 verscheen:
De term werd voor het eerst gelanceerd door de Nederlandse trendwatcher Adjiedj Bakas: slowbalisation, oftewel traag leven. Het duurde niet lang voordat het Amerikaanse blad The Economist de term overnam met de aankondiging dat globalisering plaats ging maken voor een nieuw tijdperk van traagheid. Natuurlijk met een bijbehorende illustratie van een slak.
The Economist schrijft de term slowbalisation weliswaar toe aan Bakas, maar zit er qua datering wel een beetje naast. De eerste vindplaats van het Engelse woord slowbalisation dateert namelijk niet uit 2015, maar uit 2009. In het vakblad Bank- en Effectenbedrijf van 19 augustus 2009 wordt Bakas geciteerd:
Volgens Bakas wankelt het rotsvaste geloof dat de wereld in koele, mathematische modellen kan worden gevat en daarmee ontwikkelingen beheerst kunnen worden. Vrouwelijke eigenschappen als risico-aversie worden dan ook steeds belangrijker binnen de financiële sector. Er komt ook een trend van `slowbalisation`, een tijdelijke vertraging van de globalisering.
Hoewel slowbalisatie/slowbalisering/slowbalisaton in het Nederlands dus geen in 2019 ontstane woorden zijn die kunnen meedoen aan de Woord van het Jaar-verkiezing, is de trend die deze drie woorden benoemen blijkbaar wel ‘heel erg 2019’. En als slowbalisation in het Engels toevallig het (economische Woord van het Jaar is, mogen wij mét de bedenker best trots zijn op de Nederlandstalige roots ervan..
Definitie
slowbalisering (de, g.mv.) vertraging van de globalisering, onder meer als gevolg van toenemend (economisch) nationalisme, porte-manteauwoord, vermoedelijk door de Nederlandse trendwatcher Adjiedj Bakas gevormd, van Engels slow (langzaam, traag) en globalisering
Geef een reactie