De Duitse Tageszeitung (Taz) schrijft vandaag over een milieutrend in Zweden: flygskam. Mensen beseffen steeds beter hoe slecht vliegen is voor het milieu en schamen zich collectief voor hun eigen aandeel in de kerosineconsumptie en zoeken naar alternatieven, zoals reizen per trein. De Zweedse spoorwegen varen daar wel bij en constateren een toename van het aantal nachtreizigers op treinen tussen bijvoorbeeld Stockholm en Malmö.
Een paar dagen geleden berichtte een Nederlandse twitteraar al over dit bericht en vandaag refereren anderen er op hun beurt aan en begint het woord vliegschaamte rond te zoemen op Twitter.
Mocht vliegschaamte ingeburgerd raken, dan is dit een atypisch woord. In onze taal zijn er namelijk haast geen samenstellingen met schaamte en al helemaal geen samenstellingen met een werkwoord als eerste lid. We vonden de afgelopen kwart eeuw in de media slechts identiteitsschaamte, navelschaamte, overlevingsschaamte en tenenschaamte, die stuk voor stuk slechts één of twee keer in een krantenbericht hebben gestaan. Op internet zijn overigens wel een paar woorden van het type eetschaamte, leefschaamte en neukschaamte te vinden, waarin het eerste woorddeel dus een werkwoord is. Blijkbaar zijn taalgebruikers wel in staat om spontaan zulke samenstellingen te verzinnen.
Definitie
vliegschaamte (de, g.mv.) schaamte die iemand ervaart als hij of zij gebruikmaakt van een vliegtuig terwijl er minder milieubelastende alternatieven zijn om zich te verplaatsen, vertaling van Zweeds flygskam
etienne
Schaamte voor vliegen zal ik nooit krijgen. Vliegen is geweldig en niets om voor te schamen. Het is daarom beter dit Zweeds voorbeeld direct te dumpen.
Wel voel ik schaamte als ik al die kerosine ruik en zie. Dat zou ik ‘keroschaamte’ willen dopen. Daar wringt het.
vleeswroeging – Taalbank
[…] vorig jaar dook vliegschaamte op als vertaling van het Zweedse woord flygskam. Inmiddels is dat woord dankzij de reuring rond de […]
Reisessay Floris van den Berg – Schoonheid en lelijkheid in Bergen – LekwaalMedia.nl
[…] Ik durf eigenlijk niet te schrijven dat ik net als vorig jaar weer naar Bergen in Noorwegen ben gevlogen, voor een gastcollege voor 23 studenten over ethiek van duurzame ontwikkeling nog wel. Daarnaast gaf ik een lezing voor de Noorse humanisten, waar zo’n 15 mensen kwamen opdagen. Het was dus grotendeels vakantie en we waren samen. Maar toch: die twee voordrachten kunnen moeilijk een rechtvaardiging zijn om in het vliegtuig te stappen. Alleen wanneer mijn optreden bijdraagt aan een transitie naar veganisme valt er iets voor te zeggen, maar dat zou wel erg naïef zijn. Waarom deed ik het dan toch? Vorig jaar was ik er ook, voor hetzelfde college voor de cursus science, ethics and society voor promovendi van de universiteit Bergen. Ik voelde me meteen thuis in deze stad en daarom was het leuk dat Annemarieke deze keer mee kon. De stad heeft het karakter van een dorp. Er zijn oude houten huizen, smalle straatjes, en de ligging is fantastisch: aan de baai en omringd door zeven steile beboste bergen. Een goede infrastructuur. De snelweg is weggewerkt onder de berg. Er is een tramlijn naar het vliegveld. […]