‘Met Facebook leef je al snel in je eigen nieuwsstolp’, schrijft de Volkskrant vandaag. Nieuwsstolp was vanochtend vroeg nog niet op internet te vinden en figureert bovendien niet in een van de bekende corpora. We gaan er daarom maar van uit dat het woord vandaag zijn debuut maakt in de media.
Nieuwsstolp is samengesteld met stolp in de figuurlijke betekenis waarin dat woord ook gebruikt wordt in uitdrukkingen als onder een (glazen) stolp leven en de Haagse (kaas)stolp. Een gesloten wereld waarin (bijna) geen input van buitenaf wordt toegelaten, zo zou je stolp in deze uitdrukkingen kunnen definiëren.
De nieuwsstolp waar de Volkskrant het over heeft, verwijst ook naar zo’n min of meer gesloten systeem: veel mensen halen de informatie over de wereld uit het min of meer gesloten kringetje van hun virtuele vriendenkring op Facebook en consumeren niet het min of meer geobjectiveerde nieuws dat de MSM (de mainstreammedia, zoals kranten) presenteren.
Dat op Facebook veel nepnieuws wordt rondgepompt (‘gedeeld’), maakt dat mensen die zich voor hun nieuwsconsumptie afhankelijk hebben gemaakt van Facebook een totaal andere kijk op de wereld krijgen dan mensen die (ook weleens) de krant lezen. Voor je het weet leven de verschillende groepen burgers in parallelle werelden (om maar eens een modieuze uitdrukking te gebruiken).
Zelfs wie naast de krant(en) ook de berichtgeving in z’n eigen Facebookkring volgt, zal geregeld merken dat het ‘sociale nieuws’ sterk gekleurd is. Kijk maar op je eigen tijdlijn. Als je ‘gestudeerde’ vrienden hebt, kreeg je tijdens de Amerikaanse verkiezingsstrijd haast ongemerkt een voorkeur voor Clinton, want die vrienden deelden collectief berichten waarin Clinton er op haar voordeligst uitkwam, terwijl de berichten over Donald Trump over het algemeen negatief waren. Wie geen andere nieuwsbronnen tot zijn beschikking heeft, dacht vorige week woensdag dan ook dat met de verkiezing van Trump de jongste dag aanstaande is. Sommige ‘vrienden’ bestonden het zelfs om de verkiezingszege een 9/11 te noemen, dat nu blijkbaar ook metaforisch kan worden gebruikt in de betekenis ‘catastrofe’.
Anyway, nieuwsstolp is een mooie en nuttige metafoor. Het woord staat bovendien niet op zichzelf. Informatiestolp, mediastolp, sociale stolp – het zijn allemaal termen die de afgelopen tijd al eens zijn aangetroffen. Welke term uiteindelijk zal beklijven is nog onduidelijk, maar zeker is dat we behoefte hebben aan een woord voor de eenzijdige nieuwsuniversums waar elk individu in leeft.
Geef een reactie