Vorig jaar zomer – we waren op vakantie op een afgelegen, vrijwel onbewoond eiland in Zweden, maar via supersnel internet toch verbonden met de hele wereld – viel op een goede ochtend The Guardian op de digitale deurmat. Er stond een fors artikel van Paul Mason in over het einde van het kapitalisme.
Altijd interessant, dat einde van het kapitalisme. Van kindsbeen af hebben we er al over gelezen, maar volgens Mason was het postkapitalisme nu écht aangebroken. Dankzij de verworvenheden van de informatietechnologie.
Die IT heeft, kort samengevat, veel betaalde arbeid overbodig gemaakt, de pijlers onder de prijsvorming van diensten en goederen vandaan geslagen, en een aanzet gegeven tot een effectieve deeleconomie. Door die combinatie van factoren is het kapitalistische verdienmodel volgens Mason in één klap hopeloos verouderd. Mason gaf in het artikel ook een voorbeeld. Wikipedia, hét zonder betaalde arbeid tot stand gebrachte informatieproduct, is inmiddels wereldwijd gratis raadpleegbaar en heeft het verdienmodel van alle encyclopedieënuitgevers in één klap weggevaagd: ‘By creating millions of networked people, financially exploited but with the whole of human intelligence one thumb-swipe away, info-capitalism has created a new agent of change in history: the educated and connected human being.’
Info-capitalism – op dat moment, juli 2015, konden we de pendant infokapitalisme niet in een Nederlandse bron vinden, maar vandaag is daar verandering in gekomen. De Groene publiceert een enorm artikel, gebaseerd op een onlangs verschenen boek van Paul Mason over het postkapitalisme dat binnenkort ook in een Nederlandse vertaling verschijnt. De Groene schrijft: ‘Door miljoenen via netwerken verbonden mensen in het leven te roepen, financieel uitgebuit maar met het geheel van menselijke intelligentie onder hun vingertoppen, heeft het infokapitalisme een nieuwe drager van verandering gecreëerd: de goed opgeleide en verbonden mens.’ Die zin kenden we dus al, in het Engels, uit The Guardian.
Daar hebben we hem dus eindelijk, het woord infokapitalisme. We kunnen nu in elk geval vaststellen dat infokapitalisme een (voor de hand liggend) leenwoord uit het Engels is. Wat de betekenis van het woord is – of wordt – kunnen we echter nog niet goed bepalen: daarvoor zijn nog te weinig bronnen beschikbaar en bovendien kan de betekenis van zo’n jong woord altijd nog veranderen.
En natuurlijk moet het woord eerst nog even ingeburgerd raken. Anders hebben we er nog niks aan, aan dat infokapitalisme.
Geef een reactie