Onze taal verandert waar je bij staat. Die ontwikkeling is voor een groot deel aan lifestyle, mode en binnenhuisarchitectuur toe te schrijven. Naast diverse Engelse termen die in woonprogramma’s gebezigd worden, kwamen er in deze eeuw ook veel woorden bij die we intussen als normaal zijn gaan beschouwen. Het zijn overigens niet per se allemaal nieuwe woorden, sommige zijn als het ware afgestoft. Alleen al wat betreft raamdecoratie steekt veel taalvernieuwing de kop op. Een aantal voorbeelden.
Van luxaflex naar jaloezieën: raamdecoratie
Luxaflex is een merknaam, vandaar dat voor dit soort raambekleding of raamdecoratie liever de term jaloezieën gebruikt wordt. Dat is dan weer een woord met een dubbele betekenis, maar deze raamdecoratie heeft wel degelijk met afgunst te maken. Raamschermen, zoals we die nu wel louvredeurtjes noemen, werden namelijk gebruikt om harems af te schermen van nieuwsgierige visite die zich geen harem kon veroorloven. Uit die schermen zijn later de luxaflex voortgekomen. De houten raamdecoratie van INHUIS laat heden en verleden samenkomen in de jaloezieën: het moderne mechanisme gecombineerd met de uitstraling van toen.
Van shutters en shades tot ouderwetse markiezen
Er is steeds meer aandacht voor ecologisch interieurontwerp. Als het gaat om raamdecoratie zijn niet alleen de natuurlijke, oorspronkelijke uitstraling en duurzaam materiaal belangrijk, maar ook het isoleren van een woning. Dat doet raambekleding in bepaalde mate. Het verschil tussen raambekleding en raamdecoratie is trouwens verwaarloosbaar. Beide termen omvatten alles wat er in deze branche gemaakt wordt om het klimaat in huis te kunnen reguleren. Lamellen, zonneschermen, markiezen, et cetera. Engelse termen zijn shutters en shades, een Nederlands synoniem is zonwering.
Duurzaamheid en buitenleven
Dat ecologische aspect zorgt op zich al voor interessante taalontwikkeling. Toen er nog over ‘milieuvriendelijk’ werd gesproken, trokken veel mensen hier de neus voor op. Ze zagen dit als geitenwollensokken-begrip, zoals in de jaren ’70 macrobiotisch eten voor veel hoon zorgde. Op een dag, ergens in deze eeuw, werd het woord duurzaam herintroduceerd en kreeg dat massaal bijval. Waarschijnlijk omdat duurzaamheid ook voor de portemonnee geldt: milieuvriendelijk leven gaat niet zelden samen met besparen – en dat doen Nederlanders nou eenmaal graag. De term buitenleven is in deze eeuw eveneens omarmd. Zeker in de corona periode had men het steeds vaker over buiten recreëren, hetgeen dus tijdelijk niet was toegestaan.
Vintage en retro benadrukken de hang naar vroeger
Complete blogs, websites en apps worden volgeschreven over vintage en retro. Het zijn verschijnselen in de taal die schrijver Jan Kuitenbrouwer ‘turbotaal’ zou noemen – zie zijn gelijknamige boekje uit 1987. Wanneer we de raambekleding zoals markiezen en jaloezieën erbij pakken, kunnen we inderdaad spreken van retro dan wel vintage, omdat steeds meer ontwerpen refereren aan vervlogen tijden. Maar écht vintage is een bijkans antiek item, dat opnieuw gebruikt wordt. Zoals een oud radiotoestel in een houten behuizing, met een speaker van bamboe, die liefhebbers voor veel geld op Ebay scoren. Omdat ouderwets uitermate hip is. Worden deze blikvangers nagemaakt, dan worden ze steevast vintage genoemd. Net zoals het woord vaak onterecht op gloednieuwe T-shirts staat.
Landelijk-industrieel is ‘here to stay’
Het omarmde buitenleven en het toenemende duurzaamheidsbesef zorgen dus voor zowel taalvernieuwing als verse interieurtrends. Een veelgehoorde term is landelijk-industrieel, hetgeen eigenlijk betekent dat oorspronkelijke materialen terug te zien zijn in meubels, raamdecoratie of ander design (ook zo’n Engelse term die al decennia lang beklijft). Dat materiaal kan leer zijn, hout, riet, kurk of steen. Het landelijke aspect werd eraan vastgeplakt vanwege de combinatie met het naar binnen gehaalde buitenleven. Een landelijke Franse buffetkast, op de kop getikt op een brocante, is daar een mooi voorbeeld van.
Taal is constant in beweging: wat is het woord van de dag?
Het is best bijzonder om te zien dat alleen al in een subcategorie van de interieurwereld – in dit geval raambekleding – zo veel opvallende nieuwe of juist afgestofte termen worden gebruikt. Waar de één een anglicisme zoals shutters lelijk vindt, begroet de ander het woord met blijdschap omdat het simpelweg mooier klinkt dan luiken. Zo veel woorden, zo veel smaken, zullen we maar zeggen. Benieuwd naar meer interessante taalfeitjes? Bekijk het woord van de dag dagelijks bij je ochtendkoffie!