Een neologisme kan soms een nieuw licht werpen op een synoniemenpaar. Neem de woorden inkomen, loon en salaris. Op het eerste gezicht zijn het synoniemen. De woordenboeken, waaronder de Dikke Van Dale, behandelen ze ook zo. Dat betekent dat ze in veel contexten onderling uitwisselbaar zijn.
Maar neem nu het woord armeninkomen, dat vandaag in Trouw zijn mediadebuut maakt:
Het armeninkomen, waarvan in eerste instantie honderdduizend families direct zullen profiteren, is een kroonjuweel van de linkse regering onder leiding van de sociaaldemocraten van premier Pedro Sánchez.
Armeninkomen is synoniem met armensalaris, dat vandaag via Trouw eveneens zijn opwachting maakt in onze taal :
Met het basisinkomen voor Spanje’s allerarmsten hoopt de regering nu de meest kwetsbare groep uit de wind te houden. Maar Daniel Raventós, een fervent pleitbezorger voor een universeel basisinkomen, is teleurgesteld in het ‘armensalaris’ dat de regering nu invoert.
Armeninkomen en armensalaris zijn dus allebei benamingen voor een basisinkomen voor de allerarmsten. Zijn deze woorden ook synoniem met armenloon, dat al wat langer bestaat?
Als je naar armenloon kijkt, blijkt dat niet te verwijzen naar een basisinkomen of een door de staat betaalde inkomensvoorziening van een bepaalde groep, nee, armenloon betekent gewoonlijk ‘karig loon’. Zo vind je op internet dat artsen ‘voor een armenloon’ moeten werken, of leraren ‘een armenloontje krijgen’.
Zo’n armenloon is dan ook wat anders dan een armensalaris. Dat komt doordat loon een woord is met meerdere betekenissen, waaronder ‘salaris’, maar ook ‘beloning’. Daardoor kan de samenstelling armenloon een breder betekenisprofiel hebben dan armensalaris en armeninkomen. Armenloon verwijst niet alleen net als armensalaris naar een basisinkomen voor de allerarmsten, maar ook naar een karig loon of een karige beloning voor een taak.
Omdat armenloon al wat langer vooral in die tweede betekenis wordt gebruikt, en misschien in die betekenis zelfs behoorlijk ingeburgerd is, is dit woord niet meer zo’n geschikte benaming voor het bedoelde basisinkomen.
Definitie
armensalaris (het, -sen) basisinkomen dat bestemd is voor arme mensen, synoniem armeninkomen
Geef een reactie