spoedspoor

geplaatst in: Woord van de dag | 0

Eindelijk zijn ze er dan, de eerste maatregelen om weer wat stikstofruimte voor de bouw te creëren. De meest in het oog springende maatregel is de verlaging van de maximumsnelheid overdag op de snelwegen. De maatregelen zullen snel worden ingevoerd, begrijpen we:

Het kabinet informeert de Kamer woensdag over een pakket spoedmaatregelen. ‘Een Noodwet,’ zei Rutte. ‘Dit is de zwaarste en meest complexe crisis waarmee ik ooit te maken had. Ingewikkelder dan de vluchtelingencrisis van 2015.’ Vicepremier Schouten had het over een ‘spoedspoor’. Van Nieuwenhuizen zei dat de snelheidsverlaging ‘op zeer korte termijn’ van kracht wordt. (Elsevier, 13-11-2019)

Vandaag staat het opvallende woord dat Carola Schouten liet vallen, ook in De Telegraaf:

Rutte noemde het tijdens een amateuristisch georganiseerde persconferentie ineens de grootste en meest complexe crisis die hij heeft meegemaakt in zijn loopbaan als minister-president. Ondanks deze grote woorden had het kabinet een half jaar nodig om met een ’spoedspoor’ te komen voor de korte termijn.

Spoedspoor zou weleens een letterlijke vertaling kunnen zijn van de Engelse term fast track, dat door de Oxford English Dictionary omschreven worden als een ‘a route or method which provides for more rapid results than usual’ (een route of methode die sneller resultaten oplevert dan gebruikelijk is).

Spoedspoor is  in het Afrikaans al langer bekend, namelijk als benaming voor wat wij in het Nederlands weleens een snelspoor, een snelle spoorlijn of een snelle spoorverbinding noemen. Zo’n spoorlijn is natuurlijk zelf niet snel, maar hij faciliteert treinen om snel te kunnen rijden, bijvoorbeeld door langs weinig stationnetjes te gaan.

Overigens hebben we het woord spoedspoor één keer eerder in een Nederlandse bron aangetroffen. Op 18 maart 2014 schreef het Leidsch Dagblad over een distributiecentrum dat ‘oogt als een spoorwegemplacement van een middelgrote stad’:

Computergestuurd rijden de karren over de rails naar transportliften. Hier heeft al de eerste sortering plaats; in elke kar zit een zender die wordt gezien door de scanapparatuur in de grond. Er zijn spoedsporen voor klanten die haast hebben.

Zou Carola Schouten spoedspoor uit het Afrikaans hebben overgenomen en er meteen een metafoor van hebben gemaakt? Waarschijnlijker is dat ze spoedspoor op eigen kracht heeft vertaald uit het Engels. Voor de betekenis maakt de herkomst echter niet uit, Uit het feit dat de stikstofmaatregelen als een spoedspoor naar herstel van de bouw worden gepresenteerd, kunnen we in elk geval opmaken dat ze in sneltreinvaart worden doorgevoerd.

Definitie

spoedspoor (het, spoedsporen) 1 (weinig gebruikt) snelle spoorlijn 2 (figuurlijk) manier om iets snel te verwezenlijken, synoniem snelle route, vertaling van Engels fast track

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *