Moet schrijver Herman Brusselmans vrezen voor zijn imago nu het woord brusselmanseffect níét meer op hem slaat, maar op het Brusselse PvdA-coryfee Frans Timmermans?
Tot gisteren was dat een hypothetische vraag, maar vandaag lezen we in allerlei kranten over de wederopstanding van de Partij van de Arbeid. ‘Met dank aan Hans Brusselmans zou je kunnen zeggen’, schrijft De Gooi- en Eemlander: ‘De kiezer is de sfeer van negativisme en het Haagse gekissebis kennelijk zat en gunt de Bourgondiër Timmermans de kans zijn optimistische kijk op Europa in beleidsdaden om te zetten.’ De krant noemt dit het brusselmanseffect
Het lijkt erop dat Baudet met Rutte in zijn kielzog de verkeerde kaarten gespeeld hebben in hun drang de Europese verkiezingen te vernauwen tot een duel tussen twee boksers zonder handschoenen. Het bij vlagen gênante debat dinsdagavond heeft beide politici geen goed gedaan. Twee honden vochten om een been en hadden als zo vaak het nakijken. Het Brusselmanseffect gaf de doorslag.
Zoals veel samenstellingen van een eigennaam met het woord effect is brusselmanseffect (als het een soortnaam is, wordt het met een kleine letter gespeld) lastig te omschrijven. Je zou het woord misschien kunnen parafraseren als ‘het verschijnsel dat een lastercampagne tegen of een kritische persiflage op een politicus of een partij door een politieke tegenstander het onbedoelde effect heeft dat de zwartgemaakte politicus of partij juist verkiezingswinst boekt als gevolg van de afkeer van politiek negativisme onder de kiezers’.
Het woord brusselmanseffect is geïnspireerd op de naar Frans Timmermans gemodelleerde EU-bestuurder Hans Brussselmans in een anti-PvdA-verkiezingsfilmpje van de SP:
De woordvorm brusselmanseffect is trouwens niet helemaal nieuw. In 2000 figureerde het al eens in een heel andere context in de media. De Volkskrant schreef op 12 december van dat jaar:
Is er in de literaire wereld sprake van een heus Brusselmans-effect? De Rotterdamse columniste en schrijfster Carrie meent van wel. Tijdens een recente voordracht in het Bibliotheektheater beschuldigde ze haar uitgever en productiebureau ervan niets aan de publiciteit van haar roman Het Binnenhof der lage lusten (Fontein) te hebben gedaan uit vrees voor rechtszaken wegens smaad. Volgens Carrie heeft dat te maken met de ophef rond de Belgische schrijver Herman Brusselmans eind vorig jaar jaar. Brusselmans satirische roman Uitgeverij Guggenheim werd toen in België verboden omdat Brusselmans hierin talloze bekende Belgen zou beledigen.
In die literaire betekenis is het nooit wat geworden met brusselmanseffect, maar misschien dat dankzij Frans Timmermans’ alias Hans Brusselmans het woord nu wel in een politieke betekenis algemeen gangbaar wordt.
Definitie
brusselmanseffect (het, g.mv.) verschijnsel dat een lastercampagne tegen of een kritische persiflage op een politicus of een partij door een politieke tegenstander het onbedoelde effect heeft dat de zwartgemaakte politicus of partij verkiezingswinst boekt
Geef een reactie