‘De aankomende feestdagen zijn geen onderdeel van een identiteitsoorlog’, schrijft columnist Özcan Akyol vandaag in het Algemeen Dagblad. Het is een interessant woord, identiteitsoorlog. Het debuteerde in 2011 in NRC Handelsblad, maar werd sindsdien niet meer aangetroffen tot het begin dit jaar opdook in De Morgen. En vandaag staat het dus opnieuw in de krant.
Identiteitsoorlog oogt op het eerste gezicht als de vergrotende trap van identiteitsconflict. Dat woord, dat ook niet in de Dikke Van Dale staat, is al wat langer in gebruik. Oorspronkelijk werd daarmee een innerlijk conflict aangeduid: over kinderen van mensen met een migratieachtergrond schreef NRC Handelsblad op 26 februari 1975 dat zij soms worstelden tussen vasthouden aan tradities uit de eigen cultuur en aanpassen aan de westerse cultuur. De krant noemde die innerlijke worsteling een identiteitsconflict.
Met identiteitsoorlog wordt iets anders aangeduid: een vooralsnog vooral verbaal gevoerde strijd tussen groepen met verschillende culturele achtergronden binnen de multiculturele samenleving.
Bij nader inzien is er dus een fors inhoudelijk verschil tussen identiteitsconflict en identiteitsoorlog: wordt met het eerste een innerlijke strijd, een zielsconflict, een tweestrijd bedoeld die voortkomt uit twijfel, met identiteitsoorlog wordt daarentegen een tussen groepen gevoerde (verbale) strijd bedoeld die voortkomt uit pal tegenover elkaar staande zekerheden (dogma’s).
Het lijkt erop dat het woord identiteit in beide samenstellingen verschillende betekenissen heeft. Verwijst identiteit in identiteitsconflict naar iemands persoonlijkheid, in identiteitsoorlog verwijst identiteit naar de groepsidentiteit, naar de cultuur dus waaruit iemand voortkomt. Identiteitsoorlog verwijst dan ook naar iets wat niet in een persoon, maar tussen collectieven wordt ‘uitgevochten’. Het woord is een synoniem van cultuurstrijd.
Geef een reactie