Gerard Reve en de dierlijke daad des mensen

geplaatst in: Erotische literatuur | 0

In Reve’s brievenboek Nader tot U neemt de verteller ‘God Zelf’ uit liefde mee ‘naar het slaapkamertje’ om ‘Hem drie keer achter elkaar langdurig in Zijn Geheime Opening’ te bezitten. De beschrijving van deze sacrale vereniging met God in de gedaante van een dier leverde de schrijver een aanklacht wegens godslastering op. Maar alle publiciteit rond deze zaak zorgde er óók voor dat geheime opening vrij algemeen bekend raakte als naam voor de mannen- of liever nog jongenskont. Elders figureert geheime opening bij Reve trouwens in beschrijvingen van de heteroseksuele of althans biseksuele liefde. Zo tracht hij in een van zijn verhalen een jongeman te verleiden door hem voor te houden dat hij ‘een heel mooi, donkerblond, panterachtig Meisje’ kent dat hij ‘graag samen met jou zou bezitten, jij in haar Publieke, ik in haar Geheime Opening’.

Liefdesdolk, hobo d’amore en artiesteningang

Nationaal Archief, Den Haag, Rijksfotoarchief: Fotocollectie Algemeen Nederlands Fotopersbureau

Geheime opening is bepaald niet de enige seksuele taalverrijking die we aan Reve te danken hebben. Als pionier op het terrein van de moderne homo-erotische literatuur heeft Reve zich uitgeput in oorspronkelijke beschrijvingen van de herenliefde en de daartoe dienstige lichaamsdelen. Zo heet de bilpartij in zijn werk een jongensvallei of een fluwelen zadel (dat uiteraard dient om te worden bereden). Vooral in de beschrijving van het mannelijk geslachtdeel benut Reve alle mogelijkheden van de taal. Barokke, soms kitscherige metaforen als jongensheid, liefdesdeel en pielemuisboom wisselt hij af met meer expliciete termen als liefdeshol en jongenskutje.

Geregeld neemt het mannendeel in zijn werk de gedaante van een wapen aan: ‘Ik zag, hoe zijn geschut zich met kleine schokjes verhief’. Met een vergelijkbare metafoor schrijft Reve: ‘Zijn Stuk, al was er nog geen sprake van vuurklaarheid of zelfs van enig alarm, was toch duidelijk in forsheid toegenomen.’ Ook karabijn, liefdesdolk, mannenknuppel, vuurmond en vuurroer zijn geliefde penismetaforen in Reve’s oeuvre. Ter aanduiding van dat lichaamsdeel gebruikt hij ook geregeld namen van muziekinstrumenten. Zo krijgen zowel hobo d’amore, jachthoorn als schuiftrompet bij Reve een erotische bijklank. Daarnaast is echter ook een gewoon woord als artiesteningang (eigenlijk de achteringang van een theater) mede dankzij Reve ingeburgerd als naam voor de mannelijke én vrouwelijke aars.

Ontroering teweegbrengen

Aars, nee, op dat soort expliciete termen heeft Reve het niet zo: ‘Je kunt geen ontroering teweeg brengen, als je het hebt over ‘voorhuid’, ‘paarse eikel’, ‘penis’, ‘vagina’, ‘klitoris’ of ‘kittelaar en ‘anus’,’ schrijft hij in een brief aan Simon Carmiggelt. ‘Als je dat leest, denk je voortdurend dat de personen van de handeling wijdbeens op een gynaecologiese stoel zitten, en dat de kans op herstel miniem is.’ Vandaar dat Reve elders niet vertelt dat hij enorm geneukt heeft, maar ‘enorm der liefde schuiftrompet geblazen, vele malen, vannacht & vanmorgen’. Zo verheft Reve met zíjn taal der liefde ‘de dierlijke daad des mensen’ tot een sacrale handeling. Want hoe gebrekkig wellicht ook, ‘die rijtoer van de liefde in een automobielwrak zonder motor op een drijfnat weiland’ is een daad ‘die toch goed en van God gewild’ is.

In oktober verschijnt bij uitgeverij Van Dale mijn literair-erotisch woordenboek met een selectie van de Nederlandse erotische termen en metaforen,  verlucht met duizend en enige veelal aforistische citaten uit de Nederlandse literatuur. Om mijn verzameling van circa 2500 citaten uit te breiden, (her)lees ik de komende weken het werk een aantal Nederlandse en Vlaamse schrijvers. Op deze site doe ik daar verslag van. Nevendoel hiervan is u, lezer, uit te nodigen, uw favoriete erotische citaat of citaten te mailen of te posten: wie weet ontbreekt uw citaat nog in mijn verzameling en misstaat het niet in het literair-erotisch woordenboek. Onder de inzenders verloot ik in oktober drie exemplaren van mijn boek.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *