De Schaamte voorbij van schrijfster en feministe Anja Meulenbelt (1945) dateert uit 1976. Het boek stond aan de wieg van de tweede feministische revolutie in Nederland en beleefde meer dan twintig herdrukken. Bovendien werd er veel over het boek geschreven. Het verbaast dan ook niet dat de titel zich vanaf de jaren tachtig ontwikkelde tot uitdrukking, die in 1999 in het woordenboek werd opgenomen.
Tegenwoordig wordt de schaamte voorbij jaarlijks tientallen malen als uitdrukking in de media aangetroffen, vaak als (onderdeel van) de titel van een artikel, met name over blijkbaar schaamtevolle onderwerpen als incontinentie en impotentie. De formule de schaamte voorbij betekent in zulke contexten niet meer dan dat ten aanzien van een blijkbaar gênant onderwerp de schaamte overwonnen is, waardoor het onderwerp bespreekbaar is geworden. De schaamte voorbij wordt weliswaar geregeld gebruikt in verband met serieuze onderwerpen, maar het komt ook hoe langer hoe meer voor dat de uitdrukking gebruikt wordt in verband met onderwerpen die met de beste wil van de wereld niet als een taboe kunnen worden aangemerkt. In zulke gevallen krijgt de schaamte voorbij nogal eens een ironische lading .
Geef een reactie