In een aflevering van de tv-serie Jeuk werd een minnares gisteren een mevrouw-af-en-toe genoemd. Niet dat we dat met eigen ogen hadden aanschouwd, maar op Twitter typeerde Cornald Maas dit woord als ‘nieuwe term’ en dan voel je je als woordenboekmaker toch eigenlijk wel verplicht zo’n programma even terug te kijken.
Mevrouw-af-en-toe fungeerde in het programma inderdaad als benaming voor een vrouw met wie men geen vaste relatie heeft, maar met wie men nu en dan een herdersuurtje beleeft. Het kan natuurlijk gaan om overspel of vreemdgang (wanneer men een vaste relatie heeft), maar dat hoeft niet per se: ook wie geen vaste relatie heeft, kan in theorie een mevrouw-af-en-toe hebben. Of twee, of meer nog.
Interessanter is de vraag of mevrouw-af-en-toe inderdaad een nieuwe term is. In de schrijftaal waarschijnlijk wel. Maar het woord staat niet helemaal op zichzelf. Eerder dit jaar troffen we op een stijlblog al eens het woord af-en-toemeisje aan: ‘Een af-en-toe meisje is lekker vrijblijvend. Ze weet dat zij degene is voor de fun zonder verwachtingen. En dat is wat de mannen interessant vinden.’
In een uit het Engels vertaalde chicklitroman troffen we ook de term af-en-toevrouw aan: ‘Ik werk af en toe in Frankrijk, er is daar ook een af-en-toevrouw. Het is makkelijk en plezierig en het bevalt prima. Maar nu zit er thuis ook een meisje en dat maakt alles ingewikkeld.’ (Freya North, Geheimen, 2011). Het voor de hand liggende synoniem nu-en-danvrouw is in de geschreven taal echter niet te vinden, evenmin als mevrouw-nu-en-dan.
Samenstellingstechnisch is de bouw van woorden als mevrouw-af-en-toe en af-en-toemeisje interessant omdat samenstellingen met bijwoordelijke uitdrukkingen niet héél gewoon zijn. Of niet heel gewoon waren, want we zien dit type samenstellingen de laatste jaren eigenlijk wel wat vaker verschijnen.
Er moeten talloze van zulke verhullende woorden en metaforen voor minnaressen zijn. En ongetwijfeld ook voor minnaars. Weet ú een mooie en wilt u die delen, drop hem dan – bij voorkeur met een schriftelijke vindplaats – in het reactieveld.
Geef een reactie