De Volkskrant organiseert dit jaar een alternatieve Woord van het Jaar-verkiezing. Het motief? ‘Leuk hoor,’ schrijft een bijgoochem van de Volkskrant, ‘Leuk hoor, die officiële woorden van het jaar. Maar nadat ze gekozen zijn blijkt bijna niemand ze meer te gebruiken.’
O? En selfie dan? Of ontvrienden? Sjoemelsoftware? Volkskrant-redacteur, doe es effe factchecken, joh, en tik die woorden in bij Blendle of bij LexisNexis!
Maar de Volkskrant komt met een alternatief: ‘Laat hieronder jouw eigen woord van 2016 achter of waardeer andere inzendingen door op “top” te klikken.’
Wat voor woorden worden er dan bij de Volkskrant gedropt? Verkaramelzeezoutisering. Verbakfietsisering. Dolleduikavond. Trumpiedumpie. Ja hoor, Volkskrant, écht, die woorden zullen we vast wél blijven gebruiken.
Maar nu wordt het interessant. Weblog GeenStijl schreef gisteren een berichtje over deze alternatieve verkiezing. De treiterbloggers (sorry jongens) van GeenStijl hadden geprobeerd GeenPeil als alternatief Woord van het Jaar aan te melden. En de Volkskrant, wat deed die? ‘LOL. Volkskrant heeft “GeenPeil” verwijderd. Hahaha. We’ll be back.’
Hoe zit dat? Wat zijn eigenlijk de criteria voor de vermelding van taalvormen op de Volkskrant-site? Daar is onduidelijkheid over, we moeten die criteria daarom zelf afleiden uit de taalvormen die wél toegelaten worden. Wat blijkt? Woorden van vóór 2016 worden geaccepteerd, zoals doorpakken en reaguurder, die allang in de Dikke Van Dale staan. Ook woorden die in 2016 zijn ontstaan, worden toegelaten, zoals gewildgroei. Er worden soortnamen (plofmobieltje), stofnamen (sjoemelzaad), verzamelnamen (nepnieuws) en persoonsnamen (sexsekspurser) toegelaten, taalfouten/woordspelingen (teleurgeteld) en zelfs bizarre werkwoorden (sylvana-en). Ook worden er eigennamen toegelaten (brexit, dat immers sinds 23 juni een historische gebeurtenis aanduidt en dus een eigennaam is). Maar dus niet de eigennaam GeenPeil.
Waarom niet?
Laten we aannemen dat de redactie van de Volkskrant ook al verstand van lexicografie (woordenboeken maken) heeft en ambieert een écht woordenboek te gaan samenstellen. Zouden ze in dat geval een grond hebben om GeenPeil als lemma te weigeren?
GeenPeil is sinds (héél) kort een politieke partij. In neutrale, registrerende woordenboeken worden de namen en afkortingen van politieke partijen gewoonlijk vermeld. GroenLinks staat erin, de SP, het CDA, de PVV staan erin, DENK komt erin. Als GeenPeil een échte politieke partij is of wordt, dan is er geen enkele op valide criteria berustende reden om GeenPeil níet in het woordenboek op te nemen.
Laat je in zo’n geval de taalvorm GeenPeil onvermeld, zoals de Volkskrant doet, dan is – als we uitgaan van goede trouw – de Volkskrant-redactie op z’n minst inconsequent. Dat kan gebeuren. Maar als het daarentegen een bewuste keuze is om een taalvorm die wel aan de opnamecriteria voldoet niet in het woordenboek op te nemen, dan hebben we te maken met eh… Laten we het C-woord maar vermijden en laten we het wijten aan selectiviteit.
Hopelijk zijn ze bij de Volkskrant beter in kranten maken. Dus, krantenjongens en -meisjes, lees in een écht woordenboek nog eens na wat de betekenis is van het Oud-Hollandsche spreekwoord schoenmaker, houd je bij je leest.
Geef een reactie