Citaat uit het Algemeen Dagblad van 3 juni 2015 van de technisch manager van de KNVB: ‘De keepers zijn bij Nederlandse teams het vaakst in balbezit. Het jargon “de bal eruit halen” kan zo in de Dikke van Dale. Dat moet echt anders.’
Is de bal eruit halen inderdaad woordenboekwaardig?
De uitdrukking wordt geregeld aangetroffen op internet: ‘Bijna had onze nieuwe keeper de bal eruit gehaald.’ ‘…de keeper die in de eerste helft een paar keer goed de bal eruit hield.’ ‘Als er ruimte zat ligt zie je bij Ajax dat de bal eruit gehaald wordt en weer teruggepasst wordt naar achteren.’ ‘Ga jij maar met je staart tussen de benen lekker genieten van écht schijtvoetbal, en hopen dat de keeper 35 x de bal eruit haalt.’
De bal eruit halen betekent de bal uit het spel halen. Maar wanneer is de bal uit het spel? Vroeger, toen wijzelf nog voetbalden, heette de bal uit het spel te zijn als hij over de doel- of de zijlijn was gegaan of als het spel was onderbroken door de scheidsrechter. In die betekenis tref je de bal eruit/uit het spel halen, houden et cetera nog steeds geregeld aan: ‘Voorzet op Drost die schiet op doel, maar Cillessen houd de bal eruit.’ ‘Hoe houdt deze Braziliaanse goalie de bal eruit’ ‘… dus jij wil dat Twente de bal eruit trapt op het moment dat de wissel klaar staat.’
Getuige het citaat van de KNVB-manager heeft de bal eruit/uit het spel halen een betekenisverruiming ondergaan, waarbij deze uitdrukking tevens is gaan betekenen: de vaart uit het spel nemen.
Conclusie: heeft de technisch manager gelijk en hoort de bal eruit halen inderdaad in Van Dale?
Op grond van frequentie van combinaties als de bal uit het spel/eruit halen verdient de uitdrukking een plaatsje in het woordenboek. De betekenis waarin de technisch manager de uitdrukking in Van Dale opgenomen wil zien worden, is echter te beperkt. Als de uitdrukking in het woordenboek komt, dan zal dat met een ruimere betekenis of mogelijk zelfs met twee betekenissen zijn.
Geef een reactie