De Volkskrant schrijft vandaag dat de jihad zich uitbreidt naar cyberspace. Gisteren had NRC Handelsblad het al over cyberjihad, maar de Volkskrant prefereert de term digitale jihadoorlog.
Als je er even over nadenkt, is jihadoorlog een merkwaardig woord. Het Arabische woord jihad betekent namelijk strijd of oorlog en sinds de opkomst van Al-Kaida en IS wordt het woord in de westerse talen specifiek gebruikt ter aanduiding van de heilige oorlog. Zo beschouwd is jihadoorlog een pleonasme, een woord dat twee keer hetzelfde uitdrukt.
Zulke woorden raken nu en dan ingeburgerd. Een voorbeeld van een heel oud pleonasme is het woord damhert, dat eigenlijk een samenstelling is met het middeleeuws Latijnse woord damma, dat hert betekent. Strikt genomen is een damhert dus een ‘herthert’. Zulke pleonastische samenstellingen ontstaan meestal als een van beide delen van de samenstelling afkomstig is uit een exotisch woord. Andere voorbeelden zijn koikarper (koi is het Japanse woord voor karper) en naanbrood (in het Hindi betekent nān brood).
Soms is het pleonastische karakter van een samenstelling een aanwijzing dat het exotische woorddeel een nieuwe betekenis aan het ontwikkelen is. Omdat naast jihadoorlog ook jihadstrijd (‘strijdstrijd’) de laatste tijd geregeld opduikt, zou jihad in samenstellingen weleens ‘islamistisch’ of zelfs ‘islamitisch-terroristisch’ kunnen gaan betekenen. Hoe dan ook wordt jihad meer en meer een ‘besmet’, ongunstig klinkend woord.
Moslims zullen daar niet blij mee zijn, want in essentie hoeft de geloofsstrijd die in het Arabisch jihad heet helemaal niet gewelddadig te zijn.
Geef een reactie