brexicon

geplaatst in: Actueel, Taalnieuws | 4

Welke woorden heeft het referendum over een vertrek uit de EU door de Britten tot nu toe opgeleverd? Brexit natuurlijk, maar ook meteen na de verkiezingsuitslag, kwamen er heel wat Brexitgerelateerde woorden bij. Een overzicht:

Artikel 50-procedure procedure om uit te treden uit de EU, genoemd naar artikel 50 van het Verdrag betreffende de Europese Unie, dat een EU-exit regelt

B-day benaming voor 23 juni 2016, de dag waarop de Britten met een geringe meerderheid besloten hebben dat het Verenigd Koninkrijk geen EU-lid blijft. B-day is verkort uit brexit day en gevormd naar analogie van andere ‘historische’ dagen, zoals D-day (decision day).

beleaver Brit die zo sterk in de kracht van het Verenigd Koninkrijk als autonome natiestaat gelooft dat hij of zij wil dat het koninkrijk uit de EU stapt. Beleaver is een blend (porte-manteauwoord) van believer (gelovige) en leave (verlaten, vertrekken).

blijfkamp de groep of kring die bestaat uit mensen die willen dat het Verenigd Koninkrijk lid blijft van de EU. Blijfkamp is de tegenhanger van vertrekkamp.

br- voorvoegsel dat in combinatie met andere woorden (of delen daarvan) nieuwe samentrekkingen of porte-manteauwoorden (blends) oplevert die verwijzen naar het brexitreferendum, bv. brexicon: een blend van brexit en lexicon.

braccident op een mislukking uitlopend vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Braccident is een blend van brexit en accident.

bracism aan de brexit gerelateerd racisme. Bracism is een porte-manteauwoord (blend) van brexit en racism (racisme).

brecession recessie die het gevolg is van (of in elk geval oorzakelijk verbonden is met) de keuze van de Britse kiezer om de EU te verlaten. Brecession is een blend van brexit (vertrek van Groot-Brittannië uit de EU) en recession(recessie)

breconomy de Britse economie na het vertrek van Groot-Brittannië uit de EU: it’s the breconomy, stupid!

brefugee iemand, vooral buitenlandse werknemer, die Groot-Brittannië ‘ontvlucht’ als gevolg van de uitkomst van het EU-referendum dat leidt tot de brexit.

bregret spijt, berouw van Britse kiezers die vóór een brexit hebben gestemd zonder zich er de consequenties van te realiseren. In het Nederlands: brexitspijt. Bregret is een blend van brexit (vertrek van Groot-Brittannië uit de EU) en regret (spijt)

bregretter berouwvolle brexiteer, d.w.z. Britse kiezer die het spijtig vindt dat de meerderheid van de kiezers voor het vertrek van Groot-Brittannië uit de EU hebben gekozen, m.n. brexiteer die spijt heeft van zijn stem voor een brexit. Bregretter is een afleiding van bregret of direct als porte-manteauwoord gevormd van brexit en regretter (iemand die spijt heeft).

bremainer Brit die wil dat het Verenigd Koninkrijk lid blijft van de EU. Bremainer is een blend van British (Brits) en remainer (blijver). De tegenhanger van een bremainer is een brexiteer/brexiter.

bremorse wroeging van Britse kiezers die vóór een brexit hebben gestemd zonder zich er de consequenties van te realiseren. Bremorse is min of meer synoniem met bregret. In het Nederlands: brexitspijt. Bremorse is een blend van brexit (vertrek van Groot-Brittannië uit de EU) en remorse (wroeging)

brentry rentree, terugkeer van Groot-Brittannië in de EU. Brentry is een blend van British en re-entry (rentree, terugkeer).

breologisme neologisme (nieuw woord, ook wel nieuwe uitdrukking) dat verband houdt met de brexit. Breologisme is een vertaling van Engels breologism, dat op zijn beurt een porte-manteauwoord (blend) is van Brexit en neologism.

bresignation terugtreding van het Verenigd Koninkrijk uit de EU als gevolg van de brexit. Bresignation is een porte-manteauwoord van British of brexit en resignation (terugtreding).

brexit de uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Brexit is in 2012 gevormd naar analogie van grexit, maar er is een geducht verschil tussen beide woorden: verwijst grexit naar het mogelijke, al dan niet gedwongen vertrek van Griekenland uit de eurozone, brexit verwijst naar het (vrijwillige) Britse vertrek uit de EU. Brexit werd aanvankelijk vaak als het-woord behandeld, maar wordt nu – mogelijk onder invloed van ‘the Brexit’ – steeds vaker als de-woord gebruikt. Ook wordt het woord steeds vaker zonder lidwoord aangetroffen in de media.

brexitangst angst voor de (economische en sociale) gevolgen van de brexit. Brexitangst is mogelijk een vertaling van Engels Brexit fear.

brexitbestendig van bedrijven, branches, economische sectoren, ook wel van beurskoersen: geen (al te) negatieve gevolgen ondervindend van de brexit.

brexitbuffer kapitaalreserve van banken om de gevolgen van de brexit op te vangen.

brexiteer Brit die wil dat het Verenigd Koninkrijk uittreedt uit de EU. (Brexiteer is een afleiding van brexit. Naast brexiteer wordt vooral in de Britse pers ook de variant brexiter gebruikt; de tegenhanger van een brexiteer is een bremainer.

brexiter zie brexiteer.

brexitkorting korting die consumenten uit de EU ondervinden bij onder meer de online aanschaf van producten en diensten in het Verenigd Koninkrijk als gevolg van de daling van het pond.

brexitloket gemeenteloket waar Britten in Nederland informatie kunnen inwinnen over de gevolgen die de brexit voor hen heeft.

brexitmartelaar Britse politicus of EU-functionaris die het veld moet ruimen als gevolg van de keuze van zijn volk om uit de EU te vertrekken. Brexitmartelaar is een vertaling van brexit martyr.

brexitspijt vertaling van bregret.

brexodus vertrek van bedrijven en personen uit het Verenigd Koninkrijk als gevolg van de brexit.

brexpat Britse expat die in een EU-land woont en mogelijk in problemen komt door de brexit. Brexpat is een porte-manteauwoord van British of brexit en expat.

Departugal nieuwe, schertsend bedoelde Engelse naam voor Portugal als dat net als Groot-Brittannië de EU verlaten heeft. Departugal is een blend van depart (vertrek) en Portugal.

EU à la carte relatie met de EU van een niet-EU-land waarbij dat laatste zelf de voorwaarden kan bepalen, bv. wel vrij handelsverkeer, maar geen vrij verkeer van personen.

euferendum Engelse benaming voor EU-referendum.

EU-fobie onberedeneerbare vrees voor de EU. Nota Bene: EU-fobie is iets anders dan eufobie, dat ‘angst voor goed nieuws’ betekent.

EUgeddon chaotische situatie die volgt op de beslissing van de meerderheid van de Britse kiezers om de EU te verlaten. EUgeddon is een blend van EU en armageddon (grote ramp).

EU-referendum referendum over het vertrek van een land uit de EU.

eurogeddon chaotisch effect op de eurozone dat optreedt als de meerderheid van de Britse kiezers besluit om de EU te verlaten.

Europa à la carte zie EU à la carte.

Europese lente zie populistische lente.

EUtanic metafoor van de ten ondergang gedoemde Europese Unie. EUtanic is een porte-manteaunaam van EU en het laatste deel van Titanic, de naam van het onzinkbaar geachte schip dat reeds op zijn eerste oversteek van de oceaan tot zinken kwam.

exitonderhandelingen onderhandelingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk over de voorwaarden waaronder Groot-Brittannië de EU kan verlaten.

faragist volgeling van Nigel Farage (1964), leider van de UKIP (UK Independence Party), een van de voorstanders van de brexit, die door het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU onder meer het vrije personenverkeer wil beperken en immigratie wil tegengaan.

inner Brit die wil dat het Verenigd Koninkrijk lid blijft van de EU, een bremainer. Afleiding van in (idem), tegenhanger van outer.

leave vertrek uit de EU. Pregnante betekenis van leave (vertrekken, vertrek).

leave-stem stem om uit de EU te vertrekken.

londonpendence onafhankelijkheid (en het streven daarnaar) van de EU van de stadsstaat Londen.Londonpendenceis een blend van London(Londen) en independence(onafhankelijkheid).

neverendum letterlijk ‘nooit eindigend referendum’, benaming voor een serie referendums over hetzelfde onderwerp. Neverendum is een blend van never ending en referendum.

nexit vertrek van Nederland uit de EU, volgens sommige politici het noodzakelijke gevolg van een vertrek van Groot-Brittannië, in onderhandelingen met Brussel vaak Neerlands bondgenoot in EU-zaken, uit de EU. Nexit (een Nederlands exit) is in 2012 gevormd naar analogie van grexit.

no negotiation without notification slogan waarmee de EU-politici duidelijk maken dat exitonderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU pas gestart kunnen worden als Groot-Brittannië de artikel-50-procedure heeft opgestart. Letterlijk: geen onderhandeling zonder officiële inkennisstelling.

Noorse optie een brexit waarbij het Verenigd Koninkrijk net als Noorwegen, dat geen lid is van de EU, deelneemt aan de Europese Economische Ruimte om handel te kunnen drijven met de EU-lidstaten

outer Brit die wil dat het Verenigd Koninkrijk het lidmaatschap van de EU opzegt, een brexiteer. Afleiding van out (uit), tegenhanger van inner.

populistische lente benaming voor de revolte van populistische politici, die de macht van de EU te groot vinden en daarom de Europese natiestaten meer autonomie willen geven en/of die uittreding van hun land uit de EU nastreven. Ontleend aan Engels populist spring, dat gevormd is naar analogie van Arabic spring (Arabische lente), dat op zijn beurt gevormd is naar analogie van de namen van eerdere volksopstanden, zoals de Praagse lente.

post-brexit na de brexit (plaatsvindend).

post-brexit Groot-Brittannië Groot-Brittannië na de brexit of na de onafhankelijkwording van de EU.

regrexit door spijt ingegeven tweede referendum over het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Regrexit is een blend van regret (spijt) en exit (vertrek).

scoxit het vertrek van Schotland uit het Verenigd Koninkrijk dat mogelijkerwijs volgt op de beslissing van de Britten om de EU te verlaten.Scoxit (een blend van Scottish exit: Schotse uittrede uit het Verenigd Koninkrijk) is in 2016 gevormd naar analogie van grexit en brexit.

soft-brexit brexit waarbij het Verenigd Koninkrijk economisch verbonden blijft aan de EU, bijvoorbeeld door een lidmaatschap van de EVA (de Europese Vrijhandelsassociatie), waardoor de relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU overeenkomsten vertoont met de verhouding tussen de EU en bijvoorbeeld IJsland, Liechtenstein of Noorwegen.

tektonische gebeurtenis anglicisme voor een ingrijpende verandering in de geopolitiek, t.w. de brexit, synoniem: aardverschuiving. Leenvertaling van Engels tectonic event, op 27 juni 2016 in het Nederlandse politieke discours geïntroduceerd door Mark Rutte tijdens het Kamerdebat over de brexit.

uittredingsonderhandelingen onderhandelingen die volgen op de beslissing van een EU-lid om de EU te verlaten.

vertrekkamp de groep of kring die bestaat uit mensen die willen dat het Verenigd Koninkrijk uit de EU stapt.Vertrekkamp is de tegenhanger van blijfkamp.

wake-upcall alarmerende gebeurtenis die iemand plotseling inzicht verschaft over de toestand waarin hij (of zijn wereld) verkeert. Na het Britse EU-referendum typeerden diverse EU-leiders de brexit collectief als een wake-upcall.

4 reacties

  1. bert

    Mooi lijstje, Ton. Dank! Maar waarom ‘blend’?
    Groetjes,
    Bert

    • Ton den Boon

      Bert, blend is weliswaar een vakterm, maar raakt ook in het Nederlands ingeburgerd als synoniem van porte-manteauwoord, Mvg, Ton

  2. Jules Kerssemakers

    Niet onbelangrijk te vermelden:
    Met “no negotiation without notification” wordt ook gehint naar de historische slogan: “no taxation without representation”, uit de Amerikaanse Revolutie. Daarbij maakten de 13 Britse koloniën zich onafhankelijk tot wat nu de Verenigde Staten van Amerika zijn.
    Zegmaar de oer-brexit (Maar toen in de zin van “exit uit Britain”, niet “exit VAN Brittain”)

    https://en.wikipedia.org/wiki/No_taxation_without_representation

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *